HUKU NDIKO TUNAKOTAMANI WAFUGAJI WETU WAFIKE.

Na, FLOIDIN JOHN LINUS                                  floidinjohn@gmail.com

Ni ukweli usiopingika kwamba wafugaji wengi wa kitanzania ni wale wenye shughuli hii kama asili yao mfano wasukuma na wamasai. Jamii hizi ndizo zimekuwa chanzo kikubwa cha mifugo na mazao ya mifugo katika masoko na minada yetu hapa nchini na nje ya nchi. Lakini kama ufugaji ndio utamaduni wao je, ni kweli tuna sababu ya kupoteza utamaduni wao? Jibu ni hapana,bali kusaidia kuboresha mfumo wa ufugaji kuhakikisha kuwa mfugaji anafaidika na ufugaji wake wa kila siku kwa ajili ya kuongeza kipato na kustawisha uchumi wa nchi. Mambo makuu mawili kwa mfugaji wa kitanzania yanayomkuba ni mabadiliko ya tabia nchi pamoja na ongezko kubwa la watu ambalo linazidi kuimega ardhi ya malisho kwa shughuli mbalimbali kama makazi na kilimo. Kuendana na hali hii ya mabadiliko kuna kila sababu ya mfugaji kuona sasa umuhimu wa kujikita katika kilimo cha malisho ya mifugo. Hii ina maana kwamba mfugaji atatakiwa kununua ardhi na kujikita katika kilimo cha malisho ili kuhakikisha ustawi wa mifugo yake kwa mwaka mzima. Kilimo hiki kinahitaji ushauri wa kitaalamu haswa kuweza kutambua aina ya majani yanayoweza kustahimili kulingana na eneo analopatikana mfugaji. Ni kweli kuna gharama zake lakini faida yake ni kubwa zaidi kuliko kutangatanga na mifugo katika kipindi ambacho malisho hayapatikanai. .Kilimo cha malisho kinampa mfugaji uwezo wa kuvuna nyasi hadi mara nne kwa mwaka na kujitengenezea uwezo mkubwa wa kuhudumia mifugo yake. Aidha, kilimo cha malisho kitapunguza kutembeza mifugo umbali mrefu zaidi kwa ajili ya kutafuta malisho jambo ambalo huharibu ubora wa nyama, hudhoofisha mifugo na kuipunguzia uwezo wa kuzaliana (reproductive efficiency). Katika msimu wa mvua malisho huwa ni mengi sana, uwezo wa ardhi kuzalisha malisho huongezeka na hivyo mifugo hupata chakula kiurahisi, lakini huu ndio msimu ambao wafugaji wetu wanatakiwa kujifunza namna ya kuhifadhi chakula kwa ajili ya baaadae. Mfano kuacha baadhi ya maeneo bila kuyachunga hadi msimu wa kiangazi ndio yachungiwe ili kuilinda mifugo hadi msimu mwingine.

. Mfugaji anaweza kuvuna pia nyasi na kuziandaa kwa ajili ya hei(HAY) baadae kuzifunga vizuri na kuzitunza hadi msimu wa kiangazi ambapo hakuna malisho kwa wingi. Kama mfugaji atakuwa na uwezo wa kuvuna mara nne kwa mwaka, manake atakuwa na uwezo wa kuzalisha hay nyingi zaidi ili kuilinda mifugo yake msimu wa kiangazi isihangaike na chakula.

. Njia nyingine ni katika mfumo wa saileji(silage), inahitaji utaalamu zaidi lakini mfugaji akiweza kuelekezwa tu basi anaweza kuhifadhi chakula cha mifugo kwa mfumo huu pasipo kupoteza ubora wa chakula hicho. Huku ndiko tunakotamani tuwaone wafugaji wakiamkia huku na kunufaika na ufugaji. Mifugo ni utajiri lakini uelewa huu ni tafsiri iliyo mbali na wafugaji wetu. Dhana ya wingi wa idadi ya mifugo ndiyo dhamira ya wafugaji. Lakini kama wakiruhusu utaalamu uingilie katikati yao watavuna zaidi kwa idadi ndogo tu ya mifugo. Tunayo safari ndefu ya kufika tunakotamani cha msingi ni kutonyosheana mikono na kutafutiana chuki bali kuamka na kumsaidia mfugaji atoke huko aliko na twende naye karne ya 21 tunakokutizama katika mfumo wa kibiashara